5- با خود نشستن

بارقه اولیه اپیزود پنجم پادکست انسانک در لوله تاریک ام.آر.آی پدید آمد! چند ماه قبل بود که به درون آن لوله سیاه مشرف شدم. نیم ساعت حضور در آن حفره تاریک به قدری برایم سخت و دشوار بود که تا چند دقیقه بعد از اتمام کار منگ و گیج بودم. همان شب چند سطری نوشتم و انگار یکبار دیگر از گور برخاسته باشم. واقعا ام_آر_آی چیز پیچیده و مخوفی نداشت اما نمیدانم چرا انقدر برای من اتفاق مهمی بود.

 

 با خود نشستن 

محور گفتگو در این پادکست واژه «خود» است. همچنان محتوای ارائه شده متاثر از ماجرای کروناست و اشاره‌هایی به امروز و اکنون شده. موسیقی‌های استفاده شده در این اپیزود به ترتیب شنیدن اینچنین است:

  • موسیقی ابتدایی:  برداشتی است از  Dancing My Song به هنرمندی Daal Band
  • از کرخه تا راین: به هنرمندی مجید انتظامی
  • کلاغ سفید از آلبومی به همین نام از دال بند
  • صدای سهیل نفیسی در آهنگ Came To Dance / رقصم گرفته بود
  • بیخود شده‌ام به هنرمندی رضا یزدانی
  • قسمتی از مجموعه «کاشفان  فروتن شوکران» سروده و به صدای احمد شاملو
  • و موسیقی پایانی رباعی شیخ سعید ابوالخیر به صدای ماندگار فرهاد مهرداد

این اپیزود از آنهایی است بسیار بحث گفتنی و نکته افزودنی دارد که در روزهای آینده به ذیل همین پست اضافه خواهم کرد. لطفا شما هم برداشت و ملاحظاتی که دارید را با من در میان بگذارید. بسیار دل انگیز است اگر از حس و حال‌تان، پس از شنیدن این اپیزود باخبرم کنید.

 

 پی نویس اول: معدل (14 فروردین نود و نه) 

در این اپیزود گفته شد «ما به میزان معدل خوشحالی جامعه پیرامون خود خوشحالیم» در باره این گزاره دو نکته قابل توجه است اول اینکه در نسبت نقش «فردیت» با این گزاره نیازمند فکر بیشتر هستم و به نظر میرسه گزاره نقد پذیری است. دوم اینکه غرض از معدل در این جمله، همان معدل ریاضی به معنای حاصل جمع کلیه مقادیر تقسیم بر تعداد کل اجزا نیست. اینجا معدل از ماخذ عدل است و تناسب با شایستگی داره که البته خود شایستگی نیازمند تامل بیشتره.

 

 پی نویس دوم: خودخواهی و ارزش به خود (15 فروردین نود و نه) 

خودخواه بودن که در این اپیزود مذمت شده مترادف با ارزش به خود نیست. به نظر می رسه این واژه نیازمند توضیح بیشتری است. شاید نزدیکترین معادل به آن «منیّت» باشه اما همچنان تو تله جایگزینی لغت بجای لغت یا سوال با سوال نیفتیم. امیدوارم در آینده امکان عمق یابی بیشتر در این واژه باشیم.

21 پاسخ
  1. زهرا
    زهرا گفته:

    سلام
    اول ازتون یه تشکر کنم بابت وقت و مطالعه و زحمتی که برای این پادکست ها میگذارید و هر دفعه دریچه ای تازه را برای ما باز می کنید سپاسگزارم
    وقتی داشتم گوش میدادم شما را یاد این بیت از مولانا افتاد ساعتی میزان اینی، ساعتی میزان آن
    یک نفس میزان خود شو، تاشوی موزون خویش
    اما وقتی به واژه خودخواهی رسیدیم یه خورده پیچیده تر شد برام چون حداقل توی زندگی خودخواه نبودم اما اون فردی که با خوردن یه جانور یک جهان را به آشوب کشونده بی شک انسانی خودخواه بوده
    خلاصه کلامم را کوتاه کنم
    دارم فکر می کنم چند بار دیگه صدای شما را در خود زندگی کنم

    پاسخ
    • لاله
      لاله گفته:

      سلام
      خواستم ازتون تشكر كنم بابت گفتار پراز تفكرتون وزحماتت
      خيلي پادكست ظريفي بود
      مخصوصا توي اين روزا كه ذهن نياز به ورزيدن داره

      درمورد خودخواهي به نظر من خيلي نسبي هستش و چيزي كه از نظر من خارج از خود جز خودم خودخواهي هست ميتونه خودخواهي نباشه و برعكس خود من خودخواه تر از اون باشه كه خواسته قضاوت كنه
      البته خود با واقعيت سروكار داره با واقعيت وجودي خودش چون مسئول خود هستيم وقتي مسئوليت رو با تماميت زندگي كرديم قابليت اين رو داريم كه براي جز خود خودي كنيم !
      وبشيم خودي از يك جامعه اونوقت معني تيم بودن رو بيشتر ميفهميم و ديگران رو راحت برچسب وقضاوت نميكنيم چون اون رو خودمون در نظر ميگيريم و ….
      ???

      پاسخ
      • حسام الدین ایپکچی
        حسام الدین ایپکچی گفته:

        سلام
        از همراهی شما ممنونم
        همه آنچه در مورد انسان گفته‌ایم و خواهیم گفت، نسبی است.
        خودخواهی موضوع مفصلی است و احتمال داره بیش از یک اپیزود بهش بپردازم
        حتما نیاز دارم بیشتر بهش فکر کنم

        پاسخ
  2. مریم بحرانی
    مریم بحرانی گفته:

    مثل همیشه بسیار عالی بود به نکته های ظریفی که غالبا از چشم عام دور افتاده اشاره کردید و حظ بردم و کیف کردم و کمه یکبار شنیدنش هر اپیزود رو باید بارها شنید تا حسابی زخنه کنه، هر خودی بدون استثنا به چیزی به جز خودش احتیاج داره

    پاسخ
  3. مریم بحرانی
    مریم بحرانی گفته:

    وقتی وارد سایت میشیم فقط اپیزود آخر رو میشه دید قبلیها رو چطوری دوباره ببینم؟ قبلا تو یه محیط دیگه ای باز میشد یه صفحه ساده بود همه قسمتها قابل رویت بود خیلی بهتر بود الان من نمیتونم قبلیها رو ببینم

    پاسخ
  4. ارغوان فتوحی
    ارغوان فتوحی گفته:

    سلام و تبریک سال نو و ممنون بابت این پادکست ها.
    من این پادکست رو یک بار گوش دادم، یک بار یک تکه هایی ازش رو یادداشت کردم و الآنم می خوام نوت خودم روی این پادکست رو بذارم.

    با چهار تا جمله از این پادکست من کار دارم :
    1. همه اجزای هستی برای استمرار حیات نیازمند جز خودند.
    2. خودخواه در اوج نابخردی و نادانی فرض بالا رو نادیده می گیره و تصور می کنه که تنها و تنها به خودش باید فکر کنه.
    3. قاعده ی خودخواه نبودن بر تمام اجزای هستی واجبه
    4. کرونا ناگزیر خواهد شد که از خودش فروبکاهد و میزبان خودش را زنده نگه دارد.

    می دونید ؟
    کرونا و یا هر ویروس یا باکتری از خودش نمی کاهه. اگر قاعده ی خودخواه نبودن بر تمام اجزای هستی واجبه، شاید بشه گفت احتمال خودخواه شدن هم برای تمام اجزای هستی وجود داره. ویروس و باکتری از خودش نمی کاهه. بلکه این ” جز خود ” های ِ هستی هستن که باعث میشن از خودخواهی ویروس کاسته بشه تا این خودخواهی همه ی اون ” جز خود ها ” و حتی ” خود ویروس ” رو به فنا نده.
    بشر در مقابل باکتری و خودخواهی باکتری، آنتی بیوتیک به کار میگیره. باکتری به خودخواهی خودش ادامه میده و راهی برای مقاوم شدن در برابر آنتی بیوتیک و نفوذ دوباره به بشر پیدا میکنه. بشر از آنتی بیوتیک دیگری استفاده می کنه، باکتری هم راه دیگری پیدا می کنه. کشمکش انقدر زیاد می شه که یا بشر یاد می گیره باکتری خودخواه رو نابود کنه، یا باکتری خودخواه هر روز با روش جدید تری به بشر غلبه پیدا می کنه. و جالب اینکه .. به نظر من حتی به کار گیری مدام انتی بیوتیک ها برای حفظ بشر خودش نوعی خود خواهی محسوب میشه.

    انسان می دونست باید روزی خودخواهی خودش رو کنار بگذاره چون خودش رو نابود میکنه. اما نگذاشت. در نتیجه دیگر اجزای هستی وارد شدند تا انسان رو ناگزیر به کنار گذاشتن خودخواهی هاش کنن و اون رو خونه نشین کنند.
    می خوام بگم که …فکر میکنم اگر که یک انسان خودخواه یا یک پدیده ی خودخواه ، خودخواهی خودش رو کنار نگذاره که در اغلب موارد هم نمی گذاره، هستی اون رو مجبور به کنار گذاشتن میکنه. کرونا ناگزیر نخواهد شد. ویروس فاقد هرگونه شعوره برای حفظ میزبان. در نتیجه خودخواهی هاش رو خودش کم نخواهد کرد. این انسانه که خودخواهی های کرونا رو کم میکنه. انسان خودخواه هم فاقد شعوره برای کنار گذاشتن خودخواهی هاش. در اکثر موارد این دیگران هستن که انسان خودخواه رو مجبور به کنار گذاشتن خودخواهی هاش می کنند.

    نمی دونم تونستم منظورم رو خوب بیان کنم یا نه . امیدوارم که موفق شده باشم.

    پاسخ
  5. وهاب اسماعیلی
    وهاب اسماعیلی گفته:

    توی لوله(در شرایط خاص و بحرانی) به کلمه خود،خ،و،د گیر کردیم و در ادامه به خودخواهی و غرور رسیدیم.نمیشه اصلا غرور نداشت. شاید بخشی از ادب و احترام به مخاطب همون مختصر غرور آدم باشه، اما در عین حال اگر غرور بیجا یا نابجا باعث بشه که مخاطب در شناخت ما تصور دیگری داشته باشه، فرقی نمیکنه خوب یا بد، بنظرم یه جور کلاهبرداری و عدم صداقت باشه.واقعا و از ته دل برای اونهایی که با غرور بیجا خودشانرا از ظرافت و زیبایی های معاشرت محروم میکنند دعا میکنم. باید بپذیریم که هیچ کس بد نیست و کلام یا فعلی که از آنها صادر میشود معدل برداشت آنها از فعل و رابطه ماست که با معدل فهم و رمزگشایی ما خوانده میشود.
    وفتی اسم شب ما برای دیدگاهمان و اعمالمان مهرورزی و نوعدوستی و احترام باشد. به مخاطب کمک میکنیم تا درک ساده تر و راحت تری از منظور نهایی ما داشته باشد. وقتی درجه غرور و خودخواهی بالاست، مخاطبمان را با واسطه و در آینه می بینیم و براحتی امکان اشتباه در جهت یابی بالا و پائین و چپ و راست پیش خواهد آمد.

    پاسخ
  6. فرهاد
    فرهاد گفته:

    انشالا تنتون سالم باشه و باز هم چرا های تازه ای در ذهنتون بیاد تا ما هم لذت ببریم از فکر کردن بلند بلندشما بهش

    پاسخ
  7. پرنیان
    پرنیان گفته:

    سلام خیلی علاقه مند هستم به پادکست هاتون من دیروز برای اولین بار اومدم ببینم پادکست چیه و چجوریه و با شنیدن پادکست های شما علاقه مند شدم و در واقع پادکست گوش دادن رو با شما شروع کردم خلاصه خسته نباشید و ممنون بابت این مطلابت مفید و تفکر برانگیز

    پاسخ
  8. امید
    امید گفته:

    سلام، سپاس از بیان شیوا و جذاب شما، دقیقا اتفاقی که افتاده همه از خود واقعی مان دور شدیم یا بیگانه یا فراری، اینکه نمیتونیم تنها توی یک اتاق روی یک صندلی یا جایی باشیم و فقط باشیم، چون اصلا حضور نداریم در اقیانوس افکار و تخیلات غرق شدیم و از خود اصلا خبری نداریم یا بهتره بگه خود رو همون افکار و تخیلات میدونیم، برای همین از تنهایی و با خود بودن فراری هستیم و مدام میخوایم یک کاری انجام بدیم در تنهایی، مثل فیلم دیدن یا کتاب یا هر چیزی

    در کل سپاس از زحماتی که می‌کشید، اگه فرصت شد راجع به دوستی با خود یا آشتی با خود هم یک مطلبی بگذارید

    پاسخ
  9. Naskhz
    Naskhz گفته:

    ویروس تا جایی که من میدونم به صورت کاملا تصادفی جهش پیدا میکنه .. نه اینکه بخواد جهشی پبدا کنه که با میزبان سازگار باشه ، نه .. جهش های تصادفی میکنه اما گونه های جدیدی که با بدن میزبان سازگارترن بیشتر زنده میمونن و در نتیجه بیشتر تکثیر میشن .. گونه های ناسازگارتر با مرگ میزبان از بین میرن و کمتر میشن .. پس این طور نیست که ویروس مجبور میشه از خودخواهی دست بکشه .. بلکه خودخواهی باعث فنا میشه و نوع سازگاره که به حیاتش ادامه میده و تکثیر پیدا میکنه .. از نظر نظریه تکامل در مورد ماها هم صادقه این قضیه .. ما نسل زاده شده از اجداد محافظه کارمونیم .. بقیه خودشونو به کشتن دادن و نسلشون ادامه پیدا نکرده ..

    پاسخ
    • حسام الدین ایپکچی
      حسام الدین ایپکچی گفته:

      سلام
      بله، حتما ویروس فاقد «قصد» و «فعل ارادی» است
      من از قاعده حاکم بر هستی گفتم، و ویروس خارج از این قاعده نیست
      قاعده ای که هر «موجودی» برای بودن به «جزخود» نیاز داره و این جزخودطلبی رو نقیض خودخواهی تعریف کردم. اگر واژگان در معنای دیگری وارد بشه، مثلا خودخواهی فقط در مصداق خودخواهی ارادی و از قصد تعبیر بشه اون وقت دیگه این تعبیری که من عرض کردم معنا نخواهد داشت

      در مورد انسان و نظریه تکامل، معلومات کافی برای اظهارنظر ندارم. ملاحظاتی دارد که در سطح ارزیابی شخصی است

      پاسخ
  10. م.ف
    م.ف گفته:

    ضمن تشکر از بیان شیوای شما
    بنظرم وحشت اون لوله ناشی از درک عمیق بی اختیاری و تسلیم جبر شدن است.شاید تر از تنها ماندن با خود دقطقا ترس از جبر حاکم بر خود است. در شرایطی که با خود تنها می شویم تازه میفهمیم که حتی بر خود و افکار خود تسلطی نداریم. این فهم تلخ ناامنی ایجاد میکنه

    پاسخ
  11. محمدرضا
    محمدرضا گفته:

    سلام
    مدنیه شنونده پادکست شما شده‌ام. شاید متولد سال ۶۰ بودن موجب همذات پنداری بیشتر شده.
    ممنون از به اشتراک گذاشتن تجربیات
    ضمنا فامیل فرهاد، مهراد است در متن مهرداد نوشته شده

    پاسخ
  12. امیررضا احمدی‌نژاد
    امیررضا احمدی‌نژاد گفته:

    سلام
    کاش لینک مستقیم دانلود محتوای جانبی یا تکمیلی پادکست مثل همین آهنگ هارو جهت سهولت دسترسی ما میزاشتین.

    پاسخ
  13. Sanam
    Sanam گفته:

    چه جالب من تا الان فکر می‌کردم آدم خودخواهیم ولی با تعریف شما دیگه خودم رو خودخواه نمیبینم.

    پاسخ
  14. عادله شمس
    عادله شمس گفته:

    تو بدترین حال روحی و شرایط زندگیم انسانک وارد زندگیم شد.
    هر اپیزود بیشتر از تاریکی بیرونم آورده و مسیرم رو روشن تر می‌کنه
    ممنونم ازت احسان ایپکچی عزیز.

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگو شرکت کنید؟
نظری بدهید!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *